| Haftanın seçkin maddesi
|
| Layka (Rusça: Лайка, kelime anlamıyla "havlayan", c. 1954 - 3 Kasım 1957), Dünya yörüngesine çıkan; aynı zamanda orada ölen ilk canlı olma özelliğini taşıyan Sovyet uzay köpeği.
Bazı bilim insanları, insanların uzayda hayatta kalamayacağı öngörüsünde bulunarak uzaya bir hayvan göndermenin, insanlı uçuşların yapılmasına ön ayak olacağını düşünüyordu. Asıl adı Kudryavka (Rusça: Кудрявка, kelime anlamıyla "küçük kıvırcık") olan Layka, iki köpekle beraber eğitimden geçmesinin ardından; 3 Kasım 1957 tarihinde fırlatılan Sputnik 2 uzay aracının yolcusu olarak seçildi. Dönem itibariyle uzay uçuşunun canlılar üzerinde etkileri hakkındaki bilgilerin azlığı ve yörüngeden çıkarma teknolojisinin henüz var olmaması sebebiyle Layka'nın hayatta kalmasına ilişkin bir beklenti yoktu.
Layka; muhtemelen R-7 roketiyle köpeğin bulunduğu bölmenin ayrılması sırasında meydana gelen bir arızadan kaynaklanmış olduğu düşünülen aşırı ısınmadan dolayı, fırlatmadan sonraki birkaç saat içinde hayatını kaybetti.
(Devamı...)
|
|
| Günün maddeleri
|
| Galaksi veya gök ada, kütle çekimi kuvvetiyle birbirine bağlı yıldızlar, yıldızlararası gaz, toz ve plazmanın meydana getirdiği yıldızlararası madde ve şimdilik pek anlaşılamamış karanlık maddeden oluşan sistem.
Tipik galaksiler 10 milyon (cüce galaksi) ile bir trilyon (dev galaksi) arasındaki miktarlarda yıldız içerirler ve bir galaksinin içerdiği yıldızların hepsi o galaksinin kütle merkezini eksen alan yörüngelerde döner. Galaksiler çeşitli çoklu yıldız sistemlerini, yıldız kümelerini ve çeşitli nebulaları da içerebilirler. Çevresinde gezegenler ve asteroitler gibi çeşitli kozmik cisimler dönen Güneş, Samanyolu Galaksisi'ndeki yıldızlardan yalnızca biridir. Tarihsel olarak galaksiler gözle görülen şekillerine göre sınıflanmışlardır. Bu sınıflamada sık karşılaşılan biçimlerden biri, ışık profili elips şekilli olan eliptik galaksidir. Sarmal galaksiler, tozlu ve kıvrımlı kolları olan disk şekilli yapılardır. Düzensiz ya da olağan dışı biçimli galaksiler ise "tuhaf galaksiler" olarak bilinir ve tipik olarak, komşu galaksilerin kütle çekimine bağlı biçim bozulmasıyla oluşurlar.
Birbirlerine yakın galaksilerin arasındaki bu tür etkileşimlerle söz konusu galaksiler birleşebileceği gibi, yıldız oluşumu olaylarında "patlama" diye adlandırılabilecek ölçüde fazla artışların tetiklenmesiyle yıldız patlama galaksileri (İng., starburst galaxy) de gelişebilir. Ayrıca, düzenli bir yapıya sahip olmayan küçük galaksilerden de düzensiz galaksiler olarak bahsedilebilir. (Devamı...)
|
| Hjalmar Branting (d. 23 Kasım 1860 - ö. 24 Şubat 1925) İsveçli devlet adamı ve Sosyal demokrasinin öncülerinden. 1921 yılında Norveçli diplomat Christian Lous Lange ile Nobel barış ödülünü paylaşmaya hak kazanmıştır. Üç kez başbakanlık yapmıştır.
Stockholm ve Uppsala'da eğitim aldıktan sonra, 1883 yılında radikal Tiden gazetesinde çalışmaya başlamıştır. 1886 yılında Social Demokraten'de yazmaya başlamıştır. 1889 yılında İsveç Sosyal Demokrat Partisi kurulduğunda, partinin önemli kurucuları arasında yer almıştır. Aktivist Axel Danielsson'ın ölümü üzerine Sosyal Demokrat Partinin sözcüsü olmuştur.
1896 yılında parlamentonun alt kanadına (Riksdag) şeçilmiş ve 1902 yılına kadar da burada tek Sosyal Demokrat Parti üyesi olarak kalmıştır
1907 yılında parti lideri olmuş ve 1917 yılında Liberal-Sosyalist koalisyon hükûmetinde ekonomi bakanlığı görevi üstlenmiştir. Birinci Dünya Savaşı patlak verdiğinde ülkesinin tarafsız kalmasını savunmuştur. 1919 yılında ikinci Sosyalist Enternasyonal konferansının başkanlığını üstlenmiştir. 1920 yılında İsveç'in ilk sosyal demokrat başbakanı olmuş fakat kısa bir süre sonra muhalefet hükümeti devralmıştır. Eylül 1921, Nisan 1923 yılları arasında yeniden başbakanlık yapmıştır. Ekim 1924 yılında üçüncü kez başbakan olmuş fakat kısa süre sonra hastalığı neticesinde bu görevi terk etmek zorunda kalmıştır. (Devamı...)
|
|
|
| Tarihte bugün
|
Olaylar
- 1900 - Bilim adamı Max Planck, kuantum teorisini Berlin Fizik Birliği'nde sundu.
- 1911 - Norveçli Roald Amundsen Güney Kutbu'na ulaştı.
- 1936 - Ankara 19 Mayıs Stadyumu açıldı.
- 1939 - Sovyetler Birliği, Milletler Cemiyeti üyeliğinden çıkarıldı.
- 1954 - Kıbrıs sorunu Birleşmiş Milletler'de görüşüldü. Türk delegesi Selim Sarper, "Kıbrıs, Türk sahillerinden 40 mil ötededir. Yunanistan'a 600 mil mesafede olan bu ada Yunanistan'ın olamaz" dedi.
- 1959 - Başpiskopos Makarios Kıbrıs Cumhuriyeti'nin ilk devlet başkanı oldu.
- 1989 - Şili'de ilk demokratik seçimler yapıldı.
- 1995 - Savaşın tarafları Alia İzzetbegoviç (Bosna), Slobodan Milošević (Sırbistan), ve Franjo Tuđman (Hırvatistan) arasında Dayton Antlaşması Dayton, Ohio'da (ABD) imzalandı. Eski Yugoslavya'da son üç yıldır süren savaş sona erdi.
- 2002 - DYP 7. olağan büyük kongresi'nde, Elâzığ milletvekili Mehmet Ağar, Genel Başkan seçildi.
- 2002 - Irak'taki BM silah denetçileri şefi Hans Blix, Irak'tan geçmişte ve şu anda kimyasal, biyolojik ve balistik füze programlarıyla ilgili çalışan bilim adamlarının listesini istedi.
Doğumlar
Ölümler
Daha fazlası...
|
|
